Slovenske železnice - czyli koleją: Lublana - Zagrzeb - Lublana

Jako środek lokomocji z Lublany do Zagrzebia wybrałem kolej. Najpierw myślałem o pociągu w jedną, a autobusie w drugą stronę (dla urozmaicenia), ale ostatecznie system premiowania podróży "w obie strony taniej" przekonał mnie do jednego przewoźnika. Koszt przejazdu autobusem wynosi nieco taniej (też premiuje się przejazd w dwie strony), ale godziny odjazdu kolei bardziej do mnie przemówiły, a dodatkowo wyszedłem z założenia, że w pociągu będzie dużo wygodniej (i tak było, praktycznie cały przedział miałem dla siebie). Lekka obawa była tylko jeśli chodzi o punktualność, ale zupełnie bez powodu. Koszt przejazdu pociągiem na trasie Lublana - Zagrzeb wynosi €16.40 w jedną stronę, a w obie €26,20. W informacji kolejowej na stacji w Lublanie można otrzymać rozpiskę o czasie odjazdów i przyjazdów pociągu z cenami. Dystans ok. 150 km pociąg pokonuje w 2 godziny i dodatkowo 20 min. w miejscowości Dobova zatrzymuje się na stacji, gdzie znajduje się punkt kontroli granicznej. Najpierw służby Słoweńskie, a potem Chorwackie sprawdzają paszporty / ID dokumenty podczas postoju pociągu, a wcześniej i później (podczas podróży) konduktorzy bilety. Z Lublany do Zagrzebia jeżdżą 4 pociągi dziennie (6:35-8:53; 8:25-10:44; 14:45-17:13 i 18:35-20:53), powrotne z Zagrzebia (6:50-9:06; 12:35-15:08; 18:37-20:53, 21:20-23:37). Warto podkreślić na plus, że bilet sprzedawany jest jako tzw. otwarty (ważny jeden miesiąc) i sami dowolnie decydujemy kiedy i o której pojedziemy co muszę przyznać daje komfort podróży (zwłaszcza jak nie do końca jesteśmy pewni czy zupełnie rano będzie chciało się wstać :-), lub kiedy będziemy chcieli powracać). Na fotce powyżej: Kościół św. Marka z XIII w.

Glavni Kolodvor - Dworzec kolejowy w Zagrzebiu

Zagrzeb to stolica i największe miasto Chorwacji. Leży na północnym brzegu rzeki Sawy, u podnóża Medvednicy. Liczba mieszkańców to ok. 800 tys., a cała aglomerację zamieszkuje natomiast ponad 1,2 mln.

"Pięknaś ty, nasza ojczyzno, oj, droga ziemio bohaterów,

 spadkobierczyni dawnej chwały - niech ci zawsze szczęście sprzyja!

śpiewają Chorwaci w swoim hymnie narodowym, a w "pięknyś" nie ma wielkiej przesady. Zagrzeb podobnie jak Budapeszt czy Wiedeń architekturą przypomina inne miasta monarchii Austro-Węgier i ma swój niemały urok. Może się podobać zarówno jako nowoczesna rozkwitająca metropolia jak i atrakcyjne stare miasto.   

Wychodząc z dworca kolejowego warto wcześniej zaopatrując się (w jednym z 5 punktów informacji turystycznej w mieście) w darmową mapkę, która ułatwi nam poruszanie sie po stolicy. Zagrzeb nie jest wielki, ale na mapce naniesiono ważniejsze atrakcje co ułatwia nam decyzje gdzie chcemy pójść i co zobaczyć. Na wprost (po drugiej stronie ulicy) znajduje się deptak z pomnikiem I-go chorwackiego Króla Krali Tomisłav (postać na koniu). Z prawej strony uwagę przyciąga wybudowany w roku 1925 Hotel Regency Esplanade z fontanną po drodze, a w głębi deptaka stoi Art Pavilon, przepiękny również odnowiony budynek galerii ze szklaną kopułą i licznymi detalami ozdobnymi na murach budynku. Rano kiedy przyjechałem była spora mgła (co pewnie widać na zdjęciu), ale przed południem na szczęście ustąpiła. 

 

Art Pavilon

Idąc prosto z mapką po drodze mijam kilka ciekawych architektonicznie obiektów i w parę minut docieram do centralnego punktu miasta jakim niewątpliwie dziś największy w Zagrzebiu miejski plac hrabiego i bana Josip Jelačić (narodowego bohatera Chorwacji, jednego z ważniejszych chorwackich postaci XIX stulecia, tj. Feldzeugmeister armii austriackiej. Był naczelnym dowódcą wojsk Chorwacji, tłumił rewolucję w Wiedniu i powstanie węgierskie 1848-1849 (dowodził armią przeciwko Józefowi Bemowi)). Plac łączy dwa wzgórza, z których narodził się Zagrzeb, a budynki otaczające to mieszanka różnych stylów: przede wszystkim secesji i modernizmu, ale także  klasycyzmu. Okolice pomnika to miejsce spotkań mieszkańców i turystów, a także handlowe centrum stolicy. Tutaj też skupione są siedziby licznych instytucji finansowych.

Pomnik chorwackiego hrabiego i bana Josip Jelačić (1801-1859)

  

Makieta Zagrzebia (po prawej w stronę Górnego Miasta przy placu Josip Jelačić) 

Z historii: Pierwsze oznaki życia w regionie Zagrzebia pochodzą jeszcze z okresu prehistorycznego, o czym przekonują liczne znaleziska z Jaskini Veternica, datowane na epokę kamienia. Pisemnie miasto zostało wspomniane po raz pierwszy w roku 1094, kiedy to węgierski Król Ladislaus, ustanowił diecezją i jednocześnie siedzibą biskupią. Na sąsiednim wzniesieniu obok historycznego Zagrzebia rozwinęła się druga osada, zwana Gradec, dziś jego górne miasto. Obie osady padły ofiarą najazdów tatarskich w 1242 roku, w którym to również Król Bela IV nadał Gradeciowi miano Wolnego Miasta Królewskiego. Spowodowało to napływ do miasta rzemieślników niemieckich. Stara osada na wzgórzu Kaptol nadal pozostała w rękach kościelnych.


W ten sposób utworzyły się dwie, blisko siebie położone miejscowości, w jednej z nich dominował kler, w drugiej – ludzie pracujący, głównie rzemieślnicy. Z czasem Gradec i Kaptol zaczęły ze sobą rywalizować. Wiek XIV i XV był chyba najburzliwszym okresem w tych świecko-kościelnych niesnaskach. Głównym powodem było wyklęcie Gradeca przez biskupa z Kaptolu i odmówienie udzielania komunii mieszkańcom miasta, którzy, w ramach rewanżu, spalili Kaptol. Pamiątką tego konfliktu jest uliczka nosząca do dziś nazwę Krvavi most. Kilkaset lat później, w 1557 Zagrzeb ponownie staje się ofiarą ataków, tym razem tureckich i w ich obliczu mieszkańcy obu skłóconych regionów połączyli siły i powstało nowe, wspaniałe miasto Zagrzeb. Wtedy też po raz pierwszy zostaje określony mianem miasta stołecznego, mimo iż chorwaccy panowie uczynili Zagrzeb ich siedzibą dopiero w XVII w. (1621 Nikola Frankopan wybrał Zagrzeb na swoją siedzibę).


                                                   "Bitka na Krvavom mostu", Jozo Kljaković

Na zaproszenie chorwackiego Parlamentu w 1607 roku do Zagrzebia przybyli Jezuici z Lublany, przynosząc z sobą pierwszą maszynę do drukowania. 1669 otworzyli oni pierwszą Akademię, w której wykładano prawo, filozofię i teologię.

Zagrzeb, tak jak wiele innych chorwackich miast, znajdował się przez jakiś czas pod wpływem rządów Monarchii Austro-Węgierskiej. 29. października 1918 roku chorwacki Parlament zerwał wszelkie konstytucjonalne stosunki z Cesarstwem Austryjacko-Węgierskim, stając się częścią Królestwa Jugosławii. Podczas II wojny światowej Zagrzeb stanowił centrum oporu przeciw socjalizmowi narodowemu. W 1991 roku Zagrzeb stał się oficjalnie stolicą niepodległego państwa - Republiki Chorwackiej. W lipcu 2013 roku Chorwacja wchodzi do Unii Europejskiej, a Zagrzeb staje się jednym z najpopularniejszych i coraz częściej odkrywanych miast turystycznych Europy Środkowej.

Targ kwiatowy i owocowo - warzywny sąsiadujący z głównym placem Zagrzebia

Przechodząc pomiędzy dwoma kamienicami wchodzimy na Dolac, gdzie znajduje się targ warzywny, na którym mieszkańcy Zagrzebia dokonują zakupów. Na straganach różne owoce i warzywa a także rzemieślicze wyroby nadają temu miejscu specyficzny urok.


Gornij Grad - Górne miasto (Gornij grad) to średniowieczna część Zagrzebia, zapewne najbardziej interesująca dla turystów, ze względu na tutejsze liczne zabytki historyczne. Wejście na Gradac prowadzi przez kamienną bramę pochodzącą jeszcze ze Średniowiecza. Obok bramy znajduje się przepiękna kaplica Matki Boskiej. Kamienna Brama pochodzi z XIII wieku, jednak była kilkakrotnie przebudowywana na przestrzeni kolejnych lat. Na początku stanowiła część średniowiecznych murów miasta, jednak później straciła ona swoją wartość. Protesty mieszkańców i koneserów zabytków przeciwko jej rozebraniu pozwoliły zachować budowlę w bardzo dobrym, praktycznie idealnym stanie.

Na południowym zboczu wzgórza Medvednica znajduje się gród Madvedgrad, wzniesiony w XIII w. w obonie przed tureckimi atakami na miasto. Medvedgrad jest znaczącym zabytkiem miasta i ważnym elementem jego historii, oraz miejscem akcji wielu legend opowiadanych po dzień dzisiejszy.

Kościół św. Marka w Zagrzebiu Kościół św. Marka jest jedną z najczęściej przebudowywanych i odrestaurowywanych budowli sakralnych w Chorwacji. Został on wybudowany w drugiej połowie XIII wieku w stylu romańskim, jednak następnie przebudowano go w oparciu o styl gotycki, pozostawiając wyłącznie pojedyncze elementy nawiązujące do oryginalnego stylu. Bardzo charakterystyczne dla kościoła św. Marka są jego nisze od strony południowej, w obrębie których znajduje się jedenaście kamieni, które przedstawiają drewniane rzeźby świętych. Budowla znajduje się w na placu św. Marka, patrona średniowiecznego Gradca.



Plac św. Marka - Plac św. Marka to główny plac na terenie Górnego miasta, na którym znajduje się znaczący kościół pod wezwaniem św. Marka, pochodzący z XIII w. Jego wnętrze zdobią bogate i mozolnie wykonane elementy, jednak najbardziej interesującą częścią kościoła jest jego wspaniały dach, pokryty godłem miasta Zagrzeb oraz godłami chorwackich, dalmackich i sławońskich księstw. Dach został zaprojektowany i wykonany w latach 1876-82 przez znanego architekta Hermanna Bollé.


Plac św. Marka w Zagrzebiu Plac św. Marka, który można znaleźć w samym sercu Zagrzebia, to centrum chorwackiej polityki. W obrębie prostokąta o powierzchni wynoszącej prawwę hektara, umieszczonych zostało wiele istotnych budynków politycznych, w tym między innymi Pałac Bana, czyli była siedziba rządu Chorwacji. Bardzo ważną rolę w funkcjonowaniu państwa, odgrywa znajdujący się także w obrębie placu św. Marka budynek Zgromadzenia Ludowego, czyli jednoizbowego parlamentu tego kraju. Budynki reprezentują bogaty barokowy styl, który spotyka się z zainteresowaniem wielu architektów i pasjonatów architektury.

Wieża Lotrscak pochodzi z XII w. znajduje się w pobliżu stacji kolejki szynowo-linowej. Codziennie w samo południe na wieży oddawany jest symboliczny strzał z aromaty. To jeden z najważniejszych symboli Chorwacji oraz jeden z najbardziej atrakcyjnych kamiennych zabytków mierzący aż 19 metrów i posiadający pięć pięter. Sam dach ma wysokość 5 metrów, a wystająca ponad niego kopuła dalszych 6 metrów. Warto zauważyć, że wieża została wybudowana prawie w całości z kamienia. Na początku spełniała bardzo istotne funkcje obronne, obecnie jest jednym z najważniejszych symboli miasta pod względem zarówno historycznym jak i turystycznym. Na dole znajduje się informacja turystyczna, gdzie również można nabyć rozmaite pamiątki. 

Sobór PrzemienieniaPańskiego w Zagrzebiu jest jedną z prawosławnych cerkwi, które można spotkać w stolicy Chorwacji. Jej początki sięgają końca XVIII w., od tego czasu była wielokrotnie przebudowywana według pomysłów kilku znakomitych architektów. Swój obecny wygląd zawdzięcza się projektowi pochodzącemu z roku 2007., bowiem jesienią 2010 roku doszło do zdewastowania cerkwi poprzez umieszczenie na jej murach graffiti zachęcającego do ukazania niechęci i przemocy wobec Serbów. Oczywiście sprawcy do dnia dzisiejszego nie są znani, a sama sytuacja potwierdziła wciąż zauważalne w Chorwacji akty dyskryminacji. Plac przed Soborem otoczony jest licznymi punktami handlowymi i knajpkami, gdzie zmęczony turysta może chwilę wypocząć.  

Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny znajduje się w centrum Kapitolu. Do niedawna katedra Sv. Stjepana (św. Stefana). Została wzniesiona na przełomie XII i XIII wieku, lecz obecny wygląd zawdzięcza rozbudowie i modernizacji przeprowadzonej w XIX w, po trzęsieniu ziemi, które nawiedziło Zagrzeb w 1880 roku. Nad przywróceniem katedry do dawnej świetności pracował słynny chorwacki architekt niemieckiego pochodzenia, Herman  Bollé. Za jego sprawą świątynię wieńczą dwie smukłe 110 m dzwonnice dobudowane w XIX w. a jej fasadę zdobią piękny gotycki portal i rozeta. Katedra została pierwszy raz wspomniana w roku 1175, gdy biskup Prodan został w niej pochowany.  To ważniejszych symboli miasta, często pojawiający się we wszelkiego rodzaju materiałach informacyjnych i promujących Zagrzeb jako stolicę o dużej wartości historycznej.

 

Centrum Zagrzebia można podziwiać z biegnącej koło Lotršeaka i wypełnionej zielenią promenady Strossmayera. W dół dostać się możemy kolejką z 1890 roku, która stanowi jedyny miejski transport pomiędzy Górny też zejść z Gradca do centrum drewnianymi schodami. Wyjdziemy na ulicę Ilica, czyli najdłuższy "sklep" Zagrzebia. Przechadzając się wśród sklepowych witryn, nie można pominąć pięknej secesyjnej bramy pod numerem 5. Znajduje się tam salon Croata, gdzie możemy wybierać wśród setek najróżniejszych krawatów. Bądź co bądź ten atrybut męskiej elegancji, o czym mało kto wie, pochodzi właśnie z Chorwacji, a słowa croata i krawat nieprzypadkowo brzmią podobnie. Wiązany na szyi kawałek materiału zawędrował do Europy wraz z chorwackimi żołnierzami walczącymi w wojnie trzydziestoletniej, która w XVII wieku przetoczyła się przez prawie całą Europę. Chorwackich żołnierzy podpatrywali francuscy i tak krawat zawitał do Paryża, a potem do innych stolic. Pierwsi jego urokowi mieli ulec Ludwik XIV i kardynał Richelieu, ale najwięcej modzie na krawat przysłużył się król Anglii Karol II. I tak, z biegiem czasu, krawat stał się nieodłącznym elementem męskiego stroju. (źródło)

Teatr Narodowy

W Zagrzebiu spędziłem jeden dzień, a na nocleg wybrałem Hostel Day and Night. Mały hostel, ale w centrum i bardzo przyjazny (dobre warunki, tanio, bezproblemowe wcześniejsze zakwaterowanie - polecam).

Choć flaga Chorwacji zdobyta to niedosyt pozostaje. Ten kraj wart jest odrębnej co najmniej kilkunastodniowej wyprawy gdzie można będzie zobaczyć inne ciekawe zakątki,  zajrzeć do tutejszych niezwykłych jaskiń, czy  zwyczajnie poplażować przy wybrzeżu Adriatyku zażywając kąpieli słonecznych. Zapewne zechcę tutaj powrócić, aby choć cześć tego zrealizować. Wracając zajrzałem do podziemia przy dworcu kolejowym gdzie zlokalizowane jest centrum handlowe. Mnóstwo sklepów z markowymi wyrobami, a także bary, market i liczne stoiska z drobnymi pamiątkami. Po zrobieniu drobnych zakupów powracam ze Slovenske železnice przez Lublanę podziwiając widoki za okna pociągu, a dalej z Lublany z Wizz Air przez Londyn do Polski.

 

polecane linki:
źródło: http://www.zagreb24.com/pl/atrakcje-turystyczne-zagrzeb/ (link)
źródło: http://zagrzeb.lovetotravel.pl/ (link)
kolej Słowenia: http://www.slo-zeleznice.si/ (link)


Orientacyjne koszty:
--------------------------
Słowackie koleje  Lublana - Zagrzeb - Lublana € 26,20 (109 PLN) 
Hostel Day and Night 67,50 HRK (38 PLN)
 


Więcej zdjęć z: Zagrzeb oraz w jednej podróży: Lublana